Quinoa – komosa ryżowa

Komosa ryżowa, inaczej quinoa lub ryż peruwiański, to pseudo zboże, tzn. roślina, która wytwarza bogate w skrobię nasiona, lecz w rzeczywistości nie jest zbożem. Jej właściwości i wartości odżywcze od wieków są cenione w Ameryce Południowej, skąd pochodzi. Nazywana jest tam „świętym zbożem Inków”, „złotym ziarnem Inków” i „matką zbóż”. Nic dziwnego – quinoa jest źródłem pełnowartościowego białka, zdrowych kwasów tłuszczowych, wielu witamin i składników mineralnych. Zawiera także saponiny, dzięki którym może wykazywać działanie przeciwalergiczne, przeciwzapalne, przeciwgrzybiczne, przeciwwirusowe i immunostymulujące. Ponadto nasiona komosy zawierają wyjątkowo dużą ilość flawonoidów (spośród których dominują kwercetyna i kampferol). W związku z tym quinoa wykazuje właściwości antyoksydacyjne. Należy podkreślić, że tradycyjne zboża wcale nie zawierają flawonoidów, co na ich tle czyni komosę ryżową wyjątkową.

Komosa ryżowa jest spokrewniona z polską komosą białą (lebiodą) i komosą wielonasienną. Obecnie, poza Ameryką Południową, quinoa hodowana jest w USA, Indiach, Kanadzie oraz na Wyspach Brytyjskich.

Komosa ryżowa (quinoa) źródłem pełnowartościowego białka

Białko komosy ryżowej jako jedno z nielicznych białek roślinnych zawiera wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie, które nie są syntetyzowane w organizmie i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem – twierdzą naukowcy z Zakładu Bromatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tradycyjne zboża są ubogie w te aminokwasy. Dodatkowo zawartość białka w komosie ryżowej jest dość wysoka.

W związku z tym quinoa może być alternatywą dla białka pochodzenia zwierzęcego i znaleźć się w diecie wegetarian, a także osób, które ze względów zdrowotnych muszą ograniczyć spożycie bogatego w niezdrowe nasycone kwasy tłuszczowe mięsa.

Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiegać nowotworom

Komosa ma potencjalne działanie antynowotworowe – przekonują naukowcy z Zakładu Biologii Komórki Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ w Krakowie. Z ich badań wynika, że wyciągi z nasion, kiełków i liści komosy ryżowej wyraźnie hamują proliferację komórek raka szczurzej prostaty, a także ograniczają ich międzykomórkową komunikację za pośrednictwem złącz szczelinowych oraz aktywność migracyjną in vitro.

Komosa ryżowa (quinoa) może zapobiec miażdżycy

Ziarna komosy ryżowej są bogate w tłuszcze nienasycone, głównie w kwas linolenowy, oleinowy i linolowy. Ich spożycie przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu, zmniejsza ryzyko miażdżycy i innych chorób układu krążenia.

Komosa ryżowa (quinoa) dla chorych na celiakię

Quinoa uważana jest za roślinę bezglutenową, w związku z tym od lat jest polecana osobom z chorobom trzewną. Jednak niektóre badania zasugerowały, że komosa ryżowa może zaszkodzić osobom cierpiącym na celiakię – zaostrzyć przebieg choroby poprzez stymulowanie wrodzonej i nabytej odpowiedzi immunologicznej pacjentów. W związku z tym naukowcy z Kings College w Londynie postanowili przeprowadzić odpowiednie badania i raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości. W eksperymencie wzięło udział 19 pacjentów, którzy stosują dietę bezglutenową. Przez 6 tygodni codziennie podawano im 50 gramów quinoy. Następnie zbadali pacjentów, a ostateczne wyniki opublikowali na łamach „The American Journal of Gastroenterology”. Z badań wynika, że codzienne spożywanie komosy ryżowej (w ilości 50 g dziennie) jest bezpieczne dla pacjentów z celiakią. Jednocześnie zaznaczają, że należy przeprowadzić kolejne badania, które pozwolą określić długoterminowe efekty spożycia komosy ryżowej przez osoby z chorobą trzewną

Komosa ryżowa (quinoa) a cukrzyca

Indeks glikemiczny (IG) komosy ryżowej jest niski IG = 35. Wszystko dlatego, że w jej skład wchodzą głównie węglowodany złożone – na 21,30 g węglowodanów, tylko 0,87 to cukry proste. Ponadto quinoa jest źródłem błonnika, który obniża poziom glukozy we krwi. W związku z tym mogą ją spożywać cukrzycy.

Wartość odżywcza ugotowanej komosy ryżowej w 100 g

Wartość energetyczna – 120 kcal
Białko ogółem – 4,40 g
Tłuszcz – 1,92 g
Węglowodany – 21,30 g (w tym cukry proste 0,87)
Błonnik – 2,8 g

Witaminy

Tiamina – 0,107 mg
Ryboflawina – 0.110 mg
Niacyna – 0.412 mg
Witamina B6  – 0.123 mg
Kwas foliowy –  42 μg
Witamina A – 5 IU
Witamina E – 0.63 mg

Minerały

Wapń – 17 mg
Żelazo  – 1,49 mg
Magnez  – 64 mg
Fosfor – 152 mg
Potas  – 172mg
Sód – 7 mg
Cynk  – 1,09 mg

/Źródło danych: USDA National Nutrient Database for Standard Reference/

Komosa ryżowa (quinoa) – zastosowanie w kuchni

Quinoa ma lekko słodkawy smak, w związku z tym nadaje się zarówno do przygotowywania dań głównych, jak i deserów. Komosa ryżowa może zastąpić ryż, kasze czy ziemniaki i makarony. Może być również składnikiem zup, gulaszu czy sałatek. Komosę ryżową można wykorzystać również do wypieku ciasteczek lub innych łakoci. Z kolei prażone ziarna można dodać np. do jogurtu.

Komosa ryżowa (quinoa) – jak gotować?

Ziarna komosy należy dobrze wypłukać pod bieżącą wodą. Następnie gotować jak tradycyjny ryż, jednak nieco krócej, bo zaledwie 10-15 minut. Komosę gotuje się w proporcji 1:2 (1 szklanka komosy, 2 szklanki wody).

źródło: www.poradnikzdrowie.pl

PRZEPIS NA KOMOSĘ RYŻOWĄ Z KURCZAKIEM I WARZYWAMI

(czas przygotowania: 30 min, dla 4 osób, poziom trudności: łatwe)

składniki: 

sposób przygotowania:

Komosę przepłucz na sicie, przełóż do rondelka, dolej 3/4 szklanki wody i sól. Zagotuj, a następnie zmniejsz ogień i gotuj przez 15 minut. Ugotowaną komosę przełóż do dużej miski, wymieszaj widelcem i ewentualnie dopraw jeszcze solą. Warzywa umyj. Marchewkę zetrzyj na tarce o dużych oczkach. Dymki, czosnek i kolendrę posiekaj, a z papryki wytnij gniazda nasienne i pokrój ją w paski. Mięso opłucz, oczyść i pokrój w plasterki. Na patelni rozgrzej olej, dodaj marchewkę i smaż, mieszając, około 2-3 minuty. Następnie dodaj czosnek, paprykę i dymkę. Przesmażaj kolejne 3 minuty. Warzywa przełóż do komosy, a na patelnię dodaj kurczaka i smaż, aż mięso będzie rumiane. Do miski z komosą i warzywami dodaj gotowe mięso, posiekaną kolendrę i sos sojowy. Całość wymieszaj.

Smacznego 🙂